De warmtetransitie is een belangrijke stap in het verduurzamen van de bebouwde omgeving.
De rijksoverheid heeft als klimaatdoel geformuleerd dat in 2050 alle woningen volledig verduurzaamd zijn en dus een duurzame warmtebron hebben. Als tussenstap moet in 2030 de CO2 uitstoot ten opzichte van 1990 met 55% gereduceerd zijn. De overheid heeft ervoor gekozen om de gemeenten deze verduurzamingsopdracht uit te laten voeren. De gemeente Amsterdam moet hiervoor sinds 2020 elke 5 jaar een warmtevisie opstellen. Deze zou moeten worden vormgegeven in samenwerking met de belanghebbenden, dus ook met de 22.000 VvE’s (Verenigingen van Eigenaren) die Amsterdam rijk is.
In dit rapport beschrijft de VvE Bond Amsterdam aan de hand van een aantal casussen hoe de warmtetransitie in Amsterdam spaak loopt. De aanleiding voor dit rapport zijn de signalen die de bond ontving van aangesloten VvE besturen. Zij vertelden gedegen onderzoek te hebben gedaan naar een alternatieve warmtebron, maar uiteindelijk toch te kiezen voor de aanschaf van nieuwe gasgestookte CV ketels. Zij laten dus de duurzame opties links liggen.
Dit is in tegenstelling tot grotere woningcorporaties met complexen van dezelfde omvang en bouwjaar die het wel lukt om volledig te verduurzamen. De meest opvallende mislukte warmtetransitie in 2023 is het ontmantelen van een oliegestookte cv-installatie van een VvE complex in Amsterdam Osdorp en deze te vervangen door drie geschakelde gasketels, omdat het bestuur geen hulp kreeg in de zoektocht naar een aansluiting op een alternatieve warmtebron voor het blokverwarmde complex. Men stapt over van fossiel naar fossiel en zal met de huidige kwaliteit van ketels tot ver na 2040 geen interesse hebben in een alternatieve warmtebron. En dat terwijl het warmtenet in de straat ligt.
De VvE Bond Amsterdam is op zoek gegaan naar actuele cijfers over aantallen VvE’s en woningvoorraad, naar ervaringsverhalen, naar de (on)mogelijkheden van de RVO (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland) -subsidies en beschrijft in dit rapport een aantal gemiste kansen die exemplarisch zijn voor de uitrol van de warmtetransitie door VvE’s in Amsterdam. Het rapport richt zich vooral op grotere oudbouw VvE’s met of zonder blokverwarming maar neemt ook de signalen mee van kleinere VvE’s, van VvE’s gebouwd na 1995 en van individuele woningeigenaren. De VvE Bond is in gesprek gegaan met een aantal VvE besturen en met Vattenfall, de aanbieder van het warmtenet in Amsterdam. De Bond heeft RVO bevraagd en zowel het VvE Loket als Stichting !Woon van de gemeente Amsterdam heeft op de vragen en bevindingen gereageerd. Ook is de expertise ingeroepen van een aantal specialisten die actief zijn in de verduurzamingsmarkt, binnen en buiten Amsterdam.
Het beeld dat hieruit ontstaat is vooral alarmerend: een VvE bestuur – dat uit vrijwillige amateurs bestaat – krijgt een te grote verantwoordelijkheid in de schoenen geschoven, zonder praktische hulp en begeleiding van de gemeente of de rijksoverheid. Aan het einde van het rapport geven wij adviezen aan de beleidsmakers waarmee de knelpunten voor een gedeelte kunnen worden weggenomen.
Wij nodigen u uit om het rapport te lezen en te verspreiden onder beleidsmakers en andere stakeholders. Ons doel is de VvE’s in alle steden beter te faciliteren ten einde de gestrande warmtetransitie zo snel mogelijk vlot te trekken zodat alle VvE panden een kans maken om volledig verduurzaamd te zijn voor 2050.
Amsterdam, oktober 2023
Bestuur VvE Bond Amsterdam